Gợi ý những bài thuốc Đông y chữa rối loạn tiêu hóa

Bạn đang gặp phải những triệu chứng khó chịu do rối loạn tiêu hóa? Đừng lo lắng, những bài thuốc Đông y chữa rối loạn tiêu hóa dưới đây sẽ giúp bạn “đánh bay” các vấn đề này. Hãy cùng tham khảo và áp dụng ngay nhé!

Rối loạn tiêu hóa theo quan điểm Đông y 

Rối loạn tiêu hóa là tình trạng hệ tiêu hóa hoạt động bất thường, gây ra các triệu chứng như đau bụng, chướng bụng, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng rối loạn tiêu hóa ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Rối loạn tiêu hóa trong Y học cổ truyền có biểu hiện với các chứng bệnh như Phúc thống (đau bụng), trướng mãn (chướng bụng, đầy hơi), bí kết (táo bón), xôn tiết (tiêu chảy, tiêu phân lỏng nát). Rối loạn tiêu hoá theo góc nhìn đông y là do rối loạn chức năng tạng Tỳ - Vị, Tiểu trường, Đại trường. 

Tỳ Vị có vai trò quan trọng giúp tiêu hoá và hấp thụ thức ăn. Tiểu trường - Đại trường chức năng truyền tống và đồng thời hấp thu phân bổ các chất dinh dưỡng đi nuôi cơ thể, giữ lại phần xác không hấp thu để thải ra ngoài. 

• Tỳ chủ thăng (đưa các chất dinh dưỡng đi lên trên), nếu rối loạn công năng tạng Tỳ sẽ gây ra rối loạn tiêu hoá khiến người bệnh đại tiện lỏng. Tỳ ưa đồ ấm nóng, nếu ăn phải đồ lạnh hoặc để lạnh bụng sẽ sinh chứng Tỳ hư hàn gây đại tiện lỏng, sống phân…

• Vị chủ giáng (đưa chất cặn bã đi xuống dưới), khi đau dạ dày vị khí đi nghịch lên gây nôn, nấc, ợ chua. Vị ưa đồ mát, nên nếu ăn nhiều đồ cay nóng sẽ sinh lở miệng, gọi là vị nhiệt.

• Tiểu trường chủ phân thanh giáng trọc (thanh lọc ra các chất dinh dưỡng cần cho cơ thể và đào thải các chất cặn bã) và chủ dịch (tưới mát cho cơ thể), rối loạn chức năng tiểu trường làm cơ thể khó hấp thu được các chất dinh dưỡng, tiểu trường thấp nhiệt làm đại tiện khó đi, tiểu ít đỏ, người nóng bứt rứt; tiểu trường hư hàn làm đại tiện lỏng, đau bụng âm ỉ, sôi ruột, tiểu nhiều, tay chân lạnh.

• Đại trường có chức năng truyền tống, hấp thu phần nước còn lại trong phần cặn bã nhận từ tiểu trường. Đại trường nhiệt làm đau bụng, đầy bụng chướng hơi, phân khô cứng khó đi, đại trường hư hàn làm phân lỏng nhão, bụng đau âm ỉ, cảm giác lạnh bụng.

Một số bài thuốc Đông y chữa rối loạn tiêu hóa

Để điều trị rối loạn tiêu hóa, bạn có thể áp dụng một số bài thuốc sau:

Bài 1 - Bảo hòa hoàn: Thần khúc 12g, sơn tra 12g, phục linh 12g, bán hạ 12g, trần bì 8g, liên kiều 8g, la bạc tử (sao vàng) 10g. Sắc uống ngày 1 thang hoặc tán bột uống 20g/ngày.

Bài 2 - Viên chính khí chữa tiêu chảy: Trần bì (sao nước gừng) 80g, hoắc hương 80g, nam mộc hương 80g, hậu phác (gừng sao) 80g, hồi hương 80g, binh lang 80g, thảo quả (bỏ vỏ) 80g, hương phụ 80g, thương truật 80g, hoàng nàn 40g. Hoàng nàn ngâm nước gạo 2 ngày 2 đêm; ngày thay nước 2 lần; cạo bỏ vỏ vàng ở ngoài thật sạch; phơi khô, sao lại. Các vị tán nhỏ, rây; làm viên hồ hoàn, viên bằng hạt ngô. Công dụng: ôn vị tiêu khí, điều hòa tỳ vị; chữa đau bụng, tiêu chảy; nhất là trong mùa hè. Liều lượng: Trẻ em uống 2 - 5 viên, tùy theo tuổi. Người lớn uống 8 - 12g. Uống 2 - 3 lần trong ngày.

Bài 3: Hoắc hương 12g, thạch xương bồ 12g, hoa đại 12g, vỏ bưởi (đốt cháy) 6g. Tán thành bột mịn. Dùng trước bữa ăn. Uống với nước nóng, ngày 3 lần, mỗi lần 2g. Công dụng: ăn uống không tiêu, hay sôi bụng.

Bài 4 - Chỉ thực tiêu đạo: Chỉ thực 8g, bạch truật 12g, phục linh 6g, hoàng cầm 8g, hoàng liên 8g, trạch tả 8g, thần khúc 8g, đại hoàng 6g. Sắc uống trong ngày hoặc tán bột làm viên, ngày uống 20g.

Bài 5 - Viên hương phác: Hoắc hương khô 20g, hậu phác 40g, vỏ rụt 40g, thảo quả bỏ vỏ 16g, hạt cau rừng 16g, trần bì 16g. Vỏ rụt ngâm với nước gạo, cạo bỏ vỏ ngoài; hậu phác tẩm gừng sao; thảo quả bỏ vỏ phơi hay sấy khô. Tán thành bột mịn, viên thành viên bằng hạt đậu đen. Liều dùng: 2 - 5 tuổi uống 3 - 5 viên; 6 - 10 tuổi uống 6 - 10 viên; 10 - 15 tuổi uống 15 viên. Người lớn uống 20 - 30 viên. Chia uống 3 lần trong ngày, uống với nước đun sôi để nguội.

Bài 6: Hoắc hương 20g, hương phụ chế 15g, sa nhân 10g, hậu phác 12g, thảo quả 10g, đại phúc bì 12g, nam mộc hương 10g. Sắc uống. Dùng cho người ăn no quá (bội thực), đau bụng, tiêu chảy, ợ chua. Kiêng ăn các chất tanh, lạnh. Phụ nữ có thai không dùng.

Bài 7: Hương phụ 32g, vỏ bưởi 24g, mẫu lệ (nung kỹ) 20g, nam mộc hương 24g. Sắc uống hay làm viên dùng dần. Chữa ợ hăng, hay đại tiện lỏng.

Rối loạn tiêu hóa tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa và điều trị hợp lý theo quan điểm Đông y giúp cải thiện tình trạng bệnh hiệu quả, nâng cao sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Chúc bạn luôn khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng!

Nguồn: Sưu tầm