Hotline: 0969771256
Mail: pqatuvan@gmail.com
Các phương pháp chế biến thuốc cổ truyền
Ngày 12 Tháng 09 Năm 2023
Phương pháp dùng lửa.
Sao không có phụ liệu (sao trực tiếp):
- Vì sao (với dược liệu cấu tạo mỏng manh nhiệt độ sao 50°c - 80°C)
- Sao vàng - nhiệt độ sao 100oC - 140°C gồm sao riêng hoặc trích (tẩm phụ liệu rồi sao vàng)
- Sao vàng hạ thổ
- Sao vàng sém cạnh, nhiệt độ sao 170oC - 200°C
- Sao tồn tính (sao đen, hắc sao) nhiệt độ sao 200°C
- Sao cháy (sao thán) nhiệt độ sao 200°C - 240°C
Sao có phụ liệu (sao gián tiếp):
- Sao cách cát nhiệt độ sao từ 200°C - 250°C
- Sao cách đất
- Sao cách cám
- Sao cách gạo
- Sao cách muối
- Sao cách bột hoạt thạch
- Sao cách bột văn cáp.
Sấy:
Sấy với nhiệt lượng tỏa của củi, than, điện để làm khô; sấy với nhiệt lượng của hơi lưu huỳnh để làm mềm dược liệu, để bảo quản thuốc.
Nung
Dùng nhiệt độ cao 800°C - 1000°C để nung cho dược liệu thành bột (bột văn cáp, cửu khổng).
Phương pháp dùng nước.
Rửa:
Rửa sạch đất cát, rửa các phụ liệu khi chế
Ngâm:
Ngâm không có phụ liệu (ngâm bằng nước lã) để làm sạch muối (hải tảo)
Ngâm phụ liệu:
Dung dịch Nacl, MgCl2, Na2SO4, Ca(OH)2, MgSO4, phèn chua, nước sắc của bồ kết, cam thảo.
Ủ:
- Với mục đích làm mềm dược liệu, dễ thái
- Ủ lên men (chế sinh địa thành thục địa, chế thần khúc)
- Ủ cho thơm (gạc nai ủ sinh khương) để tẩy mùi.
Phương pháp kết hợp nước lửa.
+ Chưng thường có phụ liệu gừng, sa nhân, rượu (chế sinh địa thành thục địa)
+ Đồ có hoặc không có phụ liệu: Đồ cho mềm dược liệu (hoàng cầm, hoài sơn...), có phụ liệu đậu đen (đồ hà thủ ô đỏ)
+ Nấu không phụ liệu với mục đích làm mềm (nấu loãng tinh),nấu có phụ liệu đậu đen (hà thủ ô đỏ)
Vài điểm cần chú ý khi tiến hành chế biến.
Phụ liệu:
- Phụ liệu dùng để chế cần phải sạch. Ví dụ cát cần rửa sạch nhiều lần, gạn bỏ mùn hữu cơ; đem phơi khô; đất cũng cần làm sạch mùn, phơi khô, trong quá trình sao, nếu đất bị đen đi, phải bỏ.
Cám dùng để sao phải là cám gạo, không dùng bột cám nuôi gia súc.
Nhiệt độ:
Cần dùng nhiệt độ thích hợp đối với từng loại sao.
Kỹ thuật:
Cần nắm vững kỹ thuật của từng loại sao; khi sao cần phải đảo đều, chú ý màu sắc của thuốc, mùi vị của thuốc khi sao để chọn điểm dừng cho thích hợp.
- Đối với vị sao chỉ cần thuốc khô, hết mùi mốc, mùi hắc của thuốc là được.
- Đối với sao vàng, toàn bộ phiến có màu hơi vàng hoặc vàng đậm (tùy yêu cầu từng loại)
- Sao vàng sém cạnh: Toàn bộ thuốc có màu vàng, rìa cạnh bị đen đi. Sao tồn tính, bên ngoài đen đi, bên trong còn vàng. Sao cháy (thán sao) bên ngoài đen có mùi cháy bên trong có màu nâu.
- Sao vàng hạ thổ: Sao tới khi thuốc có màu vàng đổ thuốc xuống nền đất sạch, úp nguyên dụng cụ sao phía trên, cũng có khi phải đào một hố sâu độ 25cm, diện tích đáy hố tuỳ theo lượng thuốc đem sao mà quyết định, lượng thuốc sao lớn, hố cần rộng hơn.
- Sao cách cám: Thường đổ cám vào trước, đun tới khi cám bốc khói trắng; mới đổ thuốc vào, đảo đều, tới khi đạt yêu cầu. Đôi khi thuốc và cám cùng sao.
- Sao cách bột hoạt thạch hoặc bột văn cáp: Thường dùng cho các thuốc có thể chất mềm, dễ dính bết, cần đòi hỏi độ tinh khiết cao như các loại cao động vật (cao ban long, cao gấu, cao khỉ...); có thể cắt dược liệu thành từng miếng có kích thước 1cm x 1cm x 1cm sao tới khi phồng tròn, xốp, thơm ngậy.
Nguồn: Phương pháp chế biến thuốc cổ truyền
Share:
Tin tức liên quan
-
Ngày đăng: 16/10/2023Nguyên nhân gây bệnh trong y học cổ truyền
Nguyên nhân gây bệnh trong y học cổ truyền bao gồm nguyên nhân bên ngoài và nguyên nhân bên trong. Nguyên nhân bên ngoài Là những yếu tố thời tiết và khí hậu bất thường. Có 6 loại tà khí: Phong,...Xem thêm
Ngày đăng: 07/09/2023Phụ liệu thường dùng trong chế biến thuốc cổ truyền
Trong chế biến thuốc cổ truyền người ta thường dùng một số phụ liệu với nhiều mục đích khác nhau; song có mục đích chung nhất là làm cho vị thuốc tốt hơn về thể chất cũng như về hiệu...Xem thêm
Ngày đăng: 21/09/2023Chế biến thuốc cổ truyền là gì? Cơ chế như nào?
Thuật ngữ bào chế thuốc cổ truyền, bắt nguồn từ ''bào trích''. Bào trích có nguồn gốc từ chế biến thức ăn. Bào trích là gói thức ăn rồi đem nướng. Như vậy bào trích tức có hàm nghĩa là...Xem thêm
Ngày đăng: 25/09/2023Nguyên nhân gây bệnh Thiếu máu cơ tim theo YHCT
Bệnh thiếu máu cơ tim có thể xuất hiện với bệnh cảnh đau ngực (với rất nhiều mức độ khác nhau) hoặc không có biểu hiện lâm sàng (bệnh được phát hiện tình cờ trong khi khám, điều trị một...Xem thêm
Ngày đăng: 24/10/2023Chức năng tạng phủ trong Y học cổ truyền
Chức năng tạng phủ bao gồm các tạng và các phủ. Các tạng là phế, tỳ, tâm, thận, tâm bào, can. Các Phủ gồm đại trường,vị, tiểu trường, bàng quang, tam tiêu,đởm.Xem thêm
Ngày đăng: 02/11/2023Liều lượng thuốc cổ phương trong YHCT được sử dụng như nào?
Do Sự thay đổi các quy cách đo lường của các triều đại và sự khác biệt giữa các địa phương, cho nên liều lượng thuốc sử dụng xưa và ngày nay khác nhau rất nhiều về tên gọi, các đơn vị...Xem thêm
Ngày đăng: 04/11/2023Bài thuốc Đại thanh long thang
Bài thuốc Đại thanh long thang này là Ma hoàng thang tăng liều lượng Ma hoàng, Cam thảo, lại gia thêm Thạch cao, Sinh khương, Đại táo mà lập nên. Mục đích gia thêm Ma hoàng là để tăng thêm tác dụng...Xem thêm
Ngày đăng: 13/11/2023Bài thuốc Cửu vị khương hoạt thang
Bài thuốc Cửu vị khương hoạt thang có: Khương hoạt, Phòng phong, Thương truật, Bạch chỉ, đều có thể phát hãn giải biểu, trừ phong, thắng thấp. Xuyên khung, Tế tân trừ phong tán hàn, thường dùng...Xem thêm
Ngày đăng: 20/11/2023Bài thuốc Quế Chi Thang
Quế chi thang tuy là thuốc giải biểu nhưng phối hợp với Thược dược là thuốc hoà âm, Sinh khương, Đại táo lại hoà được lý, nó khác với phương thuốc chuyên về phát hãn.Xem thêm
Ngày đăng: 20/11/2023Bài thuốc Thông sị thang
Bài thuốc Thông sị thang này tính thuốc hoà bình, tuy là thuốc tân ôn nhưng không táo nhiệt, không làm tổn thương tân dịch rất được y gia các thời đại coi trọng.Xem thêm